Araç Değer Kaybı Davasında Zamanaşımı Süresi Nedir?

Araç değer kaybı davalarında en merak edilen şeylerin başında araç değer kaybı davasındaki zamanaşımı süreleridir. Bu süreler, aracın kazadan dolayı uğradığı değer kaybının tazmin edilmesi için gerekli olan zaman dilimleridir. Bu sebeple başvuru yapacak kişilerin bu sürelere oldukça dikkat etmesi gerekir. İşte bu noktada sizlere yok göstermesi adına  “Araç Değer Kaybı Davasında Zamanaşımı Süresi Nedir?” adlı içeriğimizi oluşturduk. Bu içeriğimize göz atarak, detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz. Hepinize iyi günler dileriz.

Araç Değer Kaybı Zamanaşımı Nedir?

Araç değer kaybı zamanaşımı, bir trafik kazası sonucunda aracın uğradığı değer kaybını tazmin etmek için yasal hakların ne kadar süreyle kullanılabileceğini belirten bir süredir. Bu süre Türk Borçlar Kanunu’na göre  araç değer kaybı talebi, zararın ve sorumlu kişinin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl içinde her hâlükârda kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıl içinde yapılmalıdır. Ancak bu süre, sigorta şirketine karşı yapılan başvurular için Sigorta Tahkim Komisyonu gibi alternatif çözüm yollarına başvurulduğunda farklılık gösterebilir. Bu bağlamda zamanaşımı süresi geçtiğinde, ilgili kişi değer kaybı tazminatı talep edemez ve haklarını kaybeder. Böylelikle Araç sahiplerinin haklarını korumak için, zamanaşımına uğramadan başvuru yapmaları gerektiği unutulmamalıdır.

Araç Değer Kaybı Talebinde Zamanaşımı Ne Zaman Başlar?

Araç değer kaybı talebinde zamanaşımı, trafik kazasının gerçekleştiği andan itibaren başlar. Ancak  bu süreç, zararın ve sorumlu kişinin öğrenilmesiyle ilişkilidir. Türk Borçlar Kanunu’na göre de, araç değer kaybı talebinde bulunabilmek için zamanaşımı süresi, kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıl içinde, ancak zararın ve sorumlu kişinin öğrenilmesinden itibaren 2 yıl içinde yapılmalıdır. Bu durumda, kazanın ardından aracın değer kaybı, onarım ve diğer faktörler değerlendirildikten sonra, araç sahibi zararı öğrenir öğrenmez 2 yıl içinde başvuru yapılmalıdır. 

Örneğin, eğer bir araç sahibi, kazanın hemen ardından araçta bir değer kaybı olduğunu fark etmezse, bu sürenin başlangıcı, zararın ve sorumlu kişinin öğrenildiği tarihe göre hesaplanır. Yapılan bu hesaplama amanaşımının başlangıcını etkileyebilir, çünkü her iki faktör de talebin yapılabilirliğini ve süresini belirler. Böylece başvuru süresi geçtiğinde, araç sahibi, değer kaybı tazminatını talep edemez ve yasal hakkını kaybeder. Bu nedenle de araç sahiplerinin, kazadan sonra bu süreyi dikkatle izlemeleri ve değer kaybı tazminat talebinde bulunabilmek için gerekli başvuruları zamanında yapmaları önemlidir.

Değer Kaybı Geriye Dönük Kaç Yıl ?

Değer kaybı tazminatı, trafik kazası sonrasında aracın uğradığı değer kaybını telafi etmek amacıyla yapılan bir başvurudur. Bu başvuru,  kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren belirli bir süre içinde yapılması gerekmektedir.  Bu noktada Türkiye’deki yasal düzenlemelere göre, araç değer kaybı talebi, kazanın gerçekleşmesinin ardından en fazla 10 yıl geriye dönük yapılabilir. Ancak, bu 10 yıllık süre, kazanın ve zararın öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl içinde başvuru yapılması koşuluyla geçerlidir. Yani, araç sahibi kaza sonrası 2 yıl içinde zararını fark edip başvuruda bulunmalıdır, aksi takdirde talep hakkı zamanaşımına uğrar.  Eğer bu süre geçerse, başvuru hakkı kaybolur ve araç sahibi değer kaybı tazminatını alamaz. Bu sebeple, araç sahiplerinin kazadan sonra zararlarını erken fark edip, yasal süreleri takip etmeleri, tazminat haklarını kaybetmemeleri açısından büyük önem taşır.

Araç Değer Kaybı Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?

Araç değer kaybı zamanaşımı süresi, trafik kazası sonucu aracın uğradığı değer kaybını tazmin etmek için başvuru yapılabilecek süreyi belirler. Türkiye’deki yasal düzenlemelere göre, araç değer kaybı talebi için zamanaşımı süresi kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren başlar. Bu süre, Türk Borçlar Kanunu’na göre iki farklı şekilde hesaplanır;

1) Kazanın ve zararın öğrenilmesinin ardından 2 yıl içinde başvuru yapılmalıdır.

2)Kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıl içinde başvuru yapılması gerekmektedir. Yani, araç sahibi, kazadan ve zararından haberdar olduktan sonra 2 yıl içinde başvuru yapılmalıdır. 

Fakat, kazanın üzerinden 10 yıl geçse dahi, araç sahibi bu süre zarfında başvuru yapabilir. Eğer bu süreler içinde başvuru yapılmazsa, araç sahibinin değer kaybı tazminat talep etme hakkı sona erer ve hak zamanaşımına uğrar. Ayrıca, değer kaybı tazminatı talep edilirken, sigorta şirketlerine başvurulması durumunda, Sigorta Tahkim Komisyonu gibi alternatif çözüm yollarının da süreci etkileyebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, araç sahiplerinin, kazadan sonra belirlenen zamanaşımı süresi içinde tazminat talebinde bulunmaları çok önemlidir.

Araç Değer Kaybı Süresi Geçirildiği Takdirde Ne Olur?

Araç değer kaybı süresi geçirildiği takdirde, araç sahibi yasal haklarını kaybeder ve değer kaybı tazminatı talebinde bulunamaz. Buna ek olarak  zamanaşımına uğramış talepler, hukuken geçersiz kabul edildiğinden, değer kaybı tazminatından yararlanamayacak olan araç sahibi, kazanın aracın değerinde yaratmış olduğu kaybı telafi edemez. Ayrıca, sigorta şirketine başvuru da bulunsa dahi, bu sürenin geçmesi durumunda sigorta şirketi de tazminat ödeme yükümlülüğünden kurtulmuş olur. Bunun yanında bu süreyi geçiren araç sahibi, olası bir dava sürecine giremez ve mahkeme aracılığıyla da tazminat talep edemez. Dolayısıyla, araç sahiplerinin kazadan sonra tazminat talebinde bulunmadan önce, belirlenen süreleri dikkatle takip etmeleri gerekir.

Değer Kaybı Sigorta Şirketine Başvuru Zamanaşımını Keser Mi?

Değer kaybı sigorta şirketine başvuru yapmak, zamanaşımı süresini kesmez. Çünkü Türk Hukuku’na göre, zamanaşımı süresi, kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren işlemeye başlar ve sigorta şirketine başvurmak bu sürenin uzamasına veya kesilmesine neden olmaz. Bu bağlamda Sigorta şirketine başvuru yapmak, yalnızca sigortalı kişinin tazminat talep etme hakkını sigorta kapsamında ilerletmeye yardımcı olur. O yüzden zaman aşımı sürecini aşmadan başvuru yapılması gerekir.

Bu doğrultuda başvurulan sigorta şirketi ile anlaşmazlık durumunda, Sigorta Tahkim Komisyonu gibi alternatif çözüm yollarına başvurulması söz konusu olduğunda, bu başvuruların çözüm sürecine bağlı olarak bazı ek süreler söz konusu olabilir. 

Araç Değer Kaybı Zamanaşım Süresi Geçmeden Önce Değer Kaybını Kimler Talep Edebilir?

Araç değer kaybı zamanaşım süresi geçmeden önce, değer kaybı tazminatını talep edebilecek kişiler, kazaya karışan aracın sahibi veya sigortalı kişi olabilir. Yani, araç sahibi, kazadan sonra aracının değer kaybını telafi etmek amacıyla tazminat talep etme hakkına sahiptir. Ayrıca, aracın sahibi dışında, aracın kullanıcısı, kiralayan firma veya sigortalı kişi de değer kaybı talep edebilir. Bu kişiler, aracın değerinde meydana gelen azalmayı maddi olarak telafi edebilmek için başvuru yapabilirler.  Tüzel kişiler (örneğin, araç kiralama şirketleri veya şirket araçlarını kullananlar) da değer kaybı talep edebilir. Fakat burada dikkat edilmesi gereken husus, aracın kimin adına tescillendiği ve kaza sonrası aracın ekonomik kaybını kimlerin yaşadığıdır.

Araç Değer Kaybı Zamanaşım Süresi Geçmeden Önce Araç Değer Kaybı Kimden Talep Edilebilir?

Araç değer kaybı, zamanaşımı süresi geçmeden önce, kazanın sorumlusu olan kişiden veya bu kişiyle bağlantılı sigorta şirketinden talep edilebilir. Bu kapsamda Trafik kazasında kusurlu olan sürücü, aracın değer kaybından sorumlu tutulur ve bu durumda araç sahibi, kazadan dolayı oluşan değer kaybını doğrudan kusurlu kişiden talep edebilir. Fakat, kaza sonrası bu tazminatın ödenmesi için genellikle sigorta şirketi devreye girer. Eğer kusurlu sürücü sigortalı ise, değer kaybı talebi sigorta şirketine yapılır ve sigorta şirketi, poliçe kapsamında belirlenen limitler çerçevesinde bu kaybı karşılamakla yükümlüdür.

Sigorta şirketi, trafik sigortası kapsamında aracın değer kaybını tazmin edebilecekken, bazı durumlarda aracın tamir masrafları ve diğer giderleri de sigorta tarafından karşılanabilir. Eğer kaza, sigortalı olmayan bir kişi tarafından yapılmışsa veya araç sahibi kaza sonrası sigorta şirketine başvurmuşsa, sigorta şirketi tarafından yapılan değerlendirmelere göre değer kaybı tazminatı ödenebilir. 

Araç Değer Kaybı Yargıtay Kararları – Zamanaşımı Örnekleri

Araç değer kaybı konusunda Yargıtay kararları, zamanaşımı sürelerinin nasıl uygulanacağına dair önemli örnekler sunmaktadır. Yargıtay’ın sunmuş olduğu bu örnekler, değer kaybı tazminat taleplerinde zamanaşımının başlaması ile ilgili çeşitli durumları ele almış ve kararlarında, kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıl içinde talep yapılması gerektiğini vurgulamıştır. Bahsi geçen bu örnekleri incelemek gerekirse;

1. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, 2016/7782 E., 2017/6219 K.

Bu davada, araç değer kaybı talebi kazanın meydana gelmesinin ardından yaklaşık 3 yıl sonra açılmıştır. Karşı taraf, değer kaybı davasının zamanaşımı süresinin geçtiği gerekçesiyle itirazda bulunmuş ve davanın reddedilmesini talep etmiştir. Bu kapsamda  yargıtay, Türk Borçlar Kanunu’nun 72. maddesi ve Karayolları Trafik Kanunu’nun 109. maddesi çerçevesince, haksız fiilden doğan talepler için 2 yıllık zamanaşımı süresi bulunduğunu ve bu sürenin, kazanın ve zararın öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlaması gerektiğini ifade etmiştir. Böylelikle yargıtay, davanın bu süre zarfında açılmadığını belirleyerek, zamanaşımına uğramış olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir. Sonuç olarak, zamanaşımı süresine riayet edilmediği için araç değer kaybı talebi reddedilmiştir.

2. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, 2015/4703 E., 2016/4406 K.

Bu davada, araç sahibi kazadan yaklaşık 1,5 yıl sonra sigorta şirketine başvurarak araç değer kaybı talebinde bulunmuştur. Sigorta şirketi, başvurunun kazadan sonra makul bir süre içerisinde yapılmadığı gerekçesiyle ödeme yapmayı reddetmiştir. Davacı  sigorta şirketine karşı dava açarak, başvurusunun Türk Borçlar Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu çerçevesinde belirlenen zamanaşımı süresi içerisinde yapıldığını iddia etmiştir. Yargıtay, başvurunun kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 2 yıl içinde yapılmış olduğunu dikkate alarak zamanaşımının geçerli olmadığına ve talebin yerinde olduğuna karar vermiştir. Bu bağlamda, davacının taleplerini haklı bularak, sigorta şirketinin reddedici tutumunu hukuken geçersiz kılmıştır. Sonuç: Başvurunun zamanaşımı süresi içinde yapıldığı gerekçesiyle davacının araç değer kaybı talebi kabul edilmiştir.

3. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 2013/14964 E., 2014/23536 K.

Bu davada, araç sahibi kaza sonrası aracının onarımı gerçekleştikten sonra piyasa değerinde önemli bir düşüş olduğunu tespit etmiş ve değer kaybı tazminatı talebiyle dava açmıştır. Ancak, kaza, davanın açılmasından 5 yıl önce gerçekleşmiştir. Bu nedenle de Yargıtay, davanın zamanaşımı süresi içinde açılmadığına karar vermiş, kazanın ve zararının öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu belirtmiştir. Fakat bu noktada davacı, zararını daha geç fark ettiğini ileri sürmüşse de, Yargıtay, bu argümanı kabul etmeyerek, araç değer kaybı talebinin zamanaşımı süresi içinde yapılmadığını tespit etmiştir. Sonuç olarak, zararının geç fark edilmiş olması, araç değer kaybı talebinin zamanaşımı süresi dışında kalmasını engellememiş, bu nedenle dava reddedilmiştir.

4. Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, 2018/1842 E., 2019/3456 K.

Bu davada, kazadan 2 yıl 3 ay sonra araç sahibi, değer kaybı talebinde bulunarak sigorta şirketine başvurmuştur. Sigorta şirketi, başvurunun araç değer kaybı için öngörülen zamanaşımı süresinin aşıldığı gerekçesiyle tazminat ödemesini reddetmiştir. Davacı taraf, zamanaşımı süresinin kazanın gerçekleştiği tarihten değil, zararın fark edildiği tarihten itibaren işlemeye başlaması gerektiğini ileri sürmüştür. Yargıtay, haksız fiil nedeniyle doğan taleplerde zamanaşımının, zararın öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl içinde başvurulması gerektiğine hükmetmiş ve kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 2 yıllık sürenin aşıldığını belirterek davanın reddine karar vermiştir. Sonuç olarak, davacının 2 yıllık zamanaşımı süresini aşmış olması nedeniyle araç değer kaybı talebi zamanaşımı gerekçesiyle reddedilmiştir.

Siz de araç değer kaybı zaman aşımı konularında detaylı bilgi sahibi olmak istiyorsanız, Erva Hukuk’un profesyonel ve alanında uzman hukuk profesyonellerinden bilgi alabilirsiniz.